به دنبال مشاهده اهمیت رو به فزونی سل به عنوان یک معضل بهداشت عمومی، سازمان بهداشت جهانی در سال 1991 این بیماری را یک اورژانس جهانی اعلام کرد.
با وجود این اعلان، در بسیاری از کشورهای دارای بار بالای بیماری، برنامه های کنترلی موجود نیز در دستیابی به میزان های بیماری یابی و موفقیت درمان موارد سل عفونی (اسمیر مثبت) ناتوان ماندند که این امر را بجز به دلیل فقر،رشد جمعیت، مهاجرت وافزایش وموارد سل ناشی از اپیدمی HIV در برخی کشورهامی توان اساساً به لایل زیر دانست:
- دسترسی ناکافی مردم و بیماران به خدمات تشخیصی و درمانی و از جمله درمان تحت نظارت مستقیم(DOT)
- تجویز رژیم های ناقص درمانی و ناکامی در جا انداختن موضوع استفاده از رژیم های استاندارد درمانی
- فقدان نظارت و نبود یک نظام مدیریت اطلاعات برای ارزشیابی نتیجه درمان بیماران مسلول
- کاهش بودجه و حمایت های مالی خدمات بهداشت عمومی در نتیجه اعمال سیاست گذاری های بهداشتی نادرست
در پاسخ به چنین وضعیتی، راهبرد جهانی DOTS توسط سازمان بهداشت جهانی به کشورها معرفی و توصیه شد. این گونه بود که استراتژی DOST II یا Stop TB Strategy شکل گرفت.
اجزای راهبرد جدید جهانی کنترل سل DOTS II شامل موارد زیر می باشد:
- پیگیری توسعه و ارتقاء کیفی راهبرد قبلی DOTS
- حمایت همه جانبه دولت از طریق برنامه ریزی طولانی مدت و تامین مستمر منابع انسانی و مالی برای دستیابی به اهداف تعیین شده در مجمع جهانی و نیز اهداف توسعه هزاره برای کنترل بیماری سل
- کشف موارد بیماری از طریق انجام آزمایشات باکتریولوژیک(شامل میکروبشناسی مستقیم " در درجه اول" و نیز کشت و آنتی بیوگرام) و تقویت شبکه آزمایشگاهیی با هدف تسهیل شناسایی موارد سل ریوی اعم از اسمیر خلط مثبت، اسمیر خلط منفی،موارد مقاوم به دارو و بالخص MDR-TB
- ارائه درمان استاندارد تحت شرایط مناسب و صحیح مدیریتی شامل نظارت مستقیم روزانه حمایت بیماران
- استقرار و استمرار نظامی با کفایت برای تامین منظم دارو و بهبود وتوانمندی و ظرفیت های مورد نیاز برای تهیه/خرید دارو
- استقرار نظام کارامد پایش برای نظارت و ارزشیابی برنامه، بطوری که قادر به اندازه گیری شاخص های مربوط به سنجش نهایی برنامه (impact) نیز باشد.
- افزودن اجزای مهم و اثر گذار دیگر به برنامه:
- برنامه ریزی ویژه برای موضوعات"عفونت همزمان سل و HIV" و سل مقاوم به چند دارو(MDR-TB)
- مشارکت و همکاری در تقویت نظام بهداشتی
- درگیر کردن تمامی ارائه دهندگان خدمات بهداشتی-درمانی
- توانمند سازی و دخالت دادن بیماران و جامعه در برنامه
- ایجاد و ارتقاء ظرفیت های لازم برای پژوهش های کاربردی
واقعیت آن است که دستیابی به هدف حذف سل تا سال 2050 امکان پذیر خواهد بود، بنابراین این واضح است که همگی ما باید برای رسیدن هرچه سریعتر به این مقادیر و عبور از آنها سخت تلاش کنیم.
منبع: راهنمای کشوری مبارزه با سل، انتشارات وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی مرکز مدیریت بیماری های واگیر دار